Ziekenzalving 3

Enkele weken terug heeft binnen onze gemeente een ziekenzalving plaatsgevonden. Wat zo’n ziekenzalving inhoudt is niet voor iedereen even duidelijk. Vandaar in drie afleveringen in de nieuwsbrief een stukje uitleg. De afgelopen twee keren iets over de achtergrond van de ziekenzalving, ditmaal iets over de praktijk van zo’n zalving. Hoe ziet die ziekenzalving er nu in de praktijk uit?

Wanneer?
Ziekenzalving is niet iets waar men alleen om zou kunnen vragen in geval van levensgevaar. Ook wanneer zich in de kracht van het leven ziekte of handicap voordoet, kan aan de kerkenraad gevraagd worden om ziekenzalving.

Wie neemt het initiatief?
Ziekenzalving is een mogelijkheid binnen de gemeente. Dat betekent dat de vraag om ziekenzalving van de zieke zelf kan uitgaan, maar de mogelijkheid kan ook door een ander ter sprake worden gebracht. Het kan echter nooit worden voorgesteld als vast gebruik, zij is immers in onze kerken geen sacrament.

Door wie?
Wanneer ziekenzalving iets is wat binnen de gemeente gebeurt, zal de handeling in de regel voltrokken worden door diegenen die daar in de gemeente mandaat voor hebben gekregen. In de praktijk zullen dat ambtsdragers zijn, maar zij staan daarin niet alleen. Ieder die lid is van de gemeente kan in principe actief bij het gebed betrokken zijn.

Waarmee?
Elementen van ziekenzalving zijn gebed, Bijbellezing, handoplegging en zalving met olie. Olijfolie is in het Midden-Oosten een product dat in het dagelijks leven een grote rol speelt. Ook in de Bijbel wordt zij al verbonden aan de begiftiging met de kracht van de Heilige Geest. Eenvoudige, licht geurende olijfolie kan dan ook prima van dienst zijn.

Waar?
Zowel thuis als in de kerk. Een ruimte en tijdstip met rust is alleen wel geboden. Daarom lijkt de gewone eredienst niet zo geschikt, hoewel de kerkruimte wel passend is. Maar ook de huiskamer is geschikt, waar een aantal gemeenteleden samen biddend aanwezig is. Daarnaast kan in de zondagse eredienst ook vermeld worden, dat iemand ziekenzalving heeft ontvangen of zal ontvangen, om dit vervolgens te laten begeleiden door het gebed van heel de gemeente.

Hoe vaak?
Het kan voorkomen, dat iemand meerdere keren ziekenzalving ontvangt, maar niet te vaak en zeker niet ondoordacht. Maat en wijsheid is hierbij van belang.

Hoe worden de handoplegging en de zalving gedaan?
Na elkaar, eerst gebed en handoplegging, daarna de zalving. Bij de handoplegging kan een voorganger beide handen op het hoofd van de zieke leggen of één hand en de andere hand met geopende palm naar boven houden; een gebaar van ontvankelijkheid. Bij de zalving worden het voorhoofd en de handpalmen gezalfd, doorgaans met de duim van de rechterhand. Soms kan het zieke lichaamsdeel worden gezalfd, maar duidelijk is dat dat niet altijd lukt. Bij de afsluitende zegen wordt de zieke gezegend en bij zijn of haar doopnaam genoemd.

Wij hopen dat deze woorden voor iets meer verheldering hebben gezorgd rond dit thema en dat zij bijdraagt aan ons denken over ziekte, heling en de bevrijdende aanwezigheid van God, juist in een tijd vol kwetsbaarheid. Wilt u hier eens verder over praten, dan hoor ik graag van u.

Ds. Garbrich Baalbergen